Ahilik Haftası, Kars’ta Çeşitli Etkinliklerle Kutlandı

CEM DAŞDELEN- KARS / TEKHA

Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda büyük rol oynayan ve 13’üncü yüzyılda görülmeye başlayan esnaf dayanışma teşkilatı Ahilik, Kars’ta çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.

22-28 Eylül 2025 Ahilik Haftası nedeniyle Küçük Sanayi Sitesi Sosyal Tesislerinde program düzenlendi. Saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunması ile başlayan programa Kars Valisi Ziya Polat, AK Parti Kars Milletvekili Adem Çalkın, Kars Belediye Başkanı Prof. Dr. Ötüken Senger, Azerbaycan Kars Başkonsolosu Zamin Aliyev, Kars Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği Başkanı Murat Bakırhan, Kars Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kadir Bozan, S.S. Kars Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Şentürk Özyılmaz, daire müdürleri ve esnaflar katıldı.

Programın açılış konuşmasını yapan Kars Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Murat Bakırhan, “Her yıl olduğu gibi bu yılda Ahilik Haftası etkinliklerimizde Ahilik teşkilatının kurucusu Ahi Evran-ı Veli’yi anmak, onun ilkelerini yaşatmak ve ahilik geleneğini gelecek nesillere aktarmak amacıyla sizlerle bir araya gelmiş bulunmaktayız. Ahilik teşkilatı temelleri Ahi Evran-ı Veli tarafından 12. yüzyılda Anadolu’da atılan ve günümüze kadar ulaşan en önemli kültürel hazinelerimizden biridir. Ahilik kardeşlik, dostluk, yol arkadaşlığı demektir. Eli açık ve konuksever insan anlamına gelir. Doğruluk, dürüstlük, hoşgörü ve dayanışma gibi değerlerimizin bilgi ve birikim ile harmanlanıp üretim ve ticarette hayat bulmasıdır. Ahilikte eğitim hayat boyu devam eder. Ahilik geleneğinde usta çırağının meslek edinmesini sağlarken tecrübe ve deneyimleriyle iş öğretir ayrıca ahlaki açıdan dersler vererek gelecek neslin yollarını aydınlatır. Ahilik teşkilatı bir meslek örgütü olmasının yanı sıra bizlere yardımsever olmayı, birlik ve beraberliği öğretmesi bakımından aynı zamanda bir manevi terbiye ocağıdır. Ahilik geleneğine göre; esnaf sadece ticaret erbabı değil ayrıca sokağımızın ışığı, mahallemizin kültürü, şehrin gözü kulağı – vicdanı – sesi – yol göstericisi, bu toplumun demirbaşıdır. Ahilikte açık ve kapalı şartlar vardır. Açık olan “Elini, sofranı, kapını açık tut” ve kapalı şartları “Gözünü, dilini, belini bağlı tut” ilkeleriyle haksız kazançtan uzak durmayı, kul hakkı yememeyi, yoksula sahip çıkmayı, dil, din, ırk farkı gözetmeksizin herkese eşit davranmayı öğütler. Harama el uzatma, yanlış ölçüp eksik tartma, adaletli ol diye uyarır. Kars Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği olarak biz de Ahilik teşkilatının şehrimizdeki günümüz temsilcileriyiz. Birliğimize bağlı merkez ve ilçelerde toplam 16 esnaf odamız, 2 Şubemiz ve yaklaşık 7.000 üye esnaf ve sanatkarlarımızla kocaman bir aile olarak bu geleneğe sahip çıkıyoruz. Bu kadim kültürün bir parçası olmaktan onur duyuyoruz. ‘Halka Hizmet, Hakka Hizmettir.’ Anlayışını kendimize düstur edinip Ahi Evran-ı Veli’nin izinden gidiyoruz. Ahilik kültürünü ayakta tutmaya, milli ve manevi değerlerimizi yaşatmaya çalışıyoruz. Esnaf ve sanatkarlarımızın hak ve menfaatlerini korumak için var gücümüz ile çalışıyoruz. Biliyorsunuz ki esnaf ve sanatkarlarımız el emeği ve alın teri ile toplumumuzda ekonomiye katkıda bulunmaktadır. Ahilik kültürünün korunması, gelecek nesillere aktarılması ve değerlerimize sahip çıkılması için esnaf ve sanatkarlarımızı yaşatmalıyız. Bu duygu ve düşüncelerle; Ahilik teşkilatımızın kurucusu Ahi Evran-ı Veli başta olmak üzere ebediyete irtihal eden tüm ustalarımızı rahmet ve minnetle yad ediyor, bugün burada temsilen yılın ahisi, yılın kalfası ve yılın çırağı olarak seçilen esnaflarımızı tebrik ediyorum.” dedi.

Ahiler’in, günümüz sosyal ve iktisadi hayatına yön veren kavramları yaklaşık 800 yıl önce hayata geçirdiğini söyleyen Kars Ticaret İl Müdürü Bilal Taş ise, “Bilginin hikmetle, ticaretin ahlâkla buluştuğu Ahilik Kurumu Anadolu’da birliğin, beraberliğin ve kardeşliğin temelini oluşturan önemli bir yapılanmadır. Ahilik, bir meslek örgütü olmasının yanında sahip olduğu vizyon ve ilkeleriyle yüzyıllar boyunca nice erdemli nesiller yetişmesine katkı sunan manevi bir terbiye ocağıdır. Ticarette doğruluk, dürüstlük ve dayanışma gibi ahlaki değerleri esas alan Ahiler, günümüz sosyal ve iktisadi hayatına yön veren kavramları 800 küsür yıl önce hayata geçirmiştir. Dünyanın hiçbir ülkesinde görülmeyen böylesine köklü bir camiaya, geleneğe ve kültüre sahip bir milletin mensubu olmakla ne kadar iftihar etsek azdır. Ahilik, aynı zamanda dünyanın ilk kadın teşkilatlanması olan Bacıyan-ı Rum diğer bir adıyla Anadolu Kadınlar Birliği’nin de ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Ahi Evran-ı Veli’nin eşi Fatma Bacı tarafından kurulan birlik, aileler arası ve toplumsal yardımlaşmanın gelişmesinde, barış ve huzurun tesisinde önemli roller üstlenmiştir. Esnaf ve sanatkârın piri Ahî Evran-ı Veli’nin kardeşliğe, cömertliğe, akla ve ahlaka dayanan felsefesi büyük, güçlü ve müreffeh bir Türkiye’ye giden yolda bizlere kılavuzluk etmektedir. Bu duygu ve düşüncelerle Ahîlik Teşkilatı’nın kurucusu Ahi Evran’ı Veli’yi ve yıllardır bu topraklarda Ahîlik geleneğini yaşatarak ahirete irtihal eden tüm esnaf ve sanatkarlarımızı rahmetle yâd ediyorum.” ifadesini kullandı.

Ahiliğin yerli ve milli bir örnek olduğunu dile getiren Belediye Başkanı Prof. Dr. Ötüken Senger ise, “Bugün burada, köklü bir medeniyet birikiminin ürünü olan Ahilik müessesesini yâd etmek ve bu kültürel mirasın günümüzdeki yansımalarını birlikte değerlendirmek üzere toplanmış bulunuyoruz. Ahilik, 13. yüzyıldan itibaren Anadolu coğrafyasının sosyal, ekonomik ve ahlaki yapısını şekillendiren bir teşkilatlanma modelidir. Ahi Evran-ı Veli’nin öncülüğünde kurumsallaşan bu yapı; sadece zanaatkârları eğiten bir meslek örgütü değil, aynı zamanda birey-toplum-devlet ilişkisini dengeleyen bir ahlaki sistem, bir toplumsal dayanışma modelidir. Ahilik; üretimi, paylaşımı ve adaleti merkezine toplayan; bireyin yalnızca ekonomik faaliyetlerini değil, aynı zamanda karakter inşasını da esas alan özgün bir yapıdır. Nitekim bu yönüyle Ahilik, modern sosyal bilimlerin “sosyal sermaye” ve “toplumsal güvenlik” kavramlarıyla örtüşen, yerli ve milli bir örnektir. Bu noktada belirtmek gerekir ki; esnaf ve sanatkârlar, yalnızca mal ve hizmet üreten aktörler değil; aynı zamanda toplumun sosyal dokusunu tahkim eden, kültürel sürekliliği sağlayan temel taşıyıcılardır. Yerel ekonomilerin sürdürülebilirliği, istihdamın yaygınlaştırılması, toplumsal refahın tabana yayılması açısından esnafın rolü stratejik bir önem taşımaktadır. Kars özelinde değerlendirecek olursak; şehrimizin tarih boyunca ticaret yolları üzerinde bulunması, onu ekonomik ve kültürel olarak her dönem canlı tutmuştur. Bugün de Kars esnafı; geçmişten taşıdığı ahlaki mirasla, dürüstlüğü ve çalışkanlığıyla hem il ekonomisine hem de bölgesel kalkınmaya katkı sunmaya devam etmektedir. Kamu yönetimi açısından bizlere düşen görev; esnaf ve sanatkârlarımızın bu katkılarını destekleyecek altyapıyı oluşturmak, yerel üretimi teşvik eden politikalar geliştirmek ve Ahilik değerlerini yeni kuşaklara aktaracak sosyal projeleri hayata geçirmektir. Ahilik, yalnızca bir tarihi gelenek değil; doğru okunduğunda, bugünün sorunlarına çözüm sunabilecek dinamik ve yaşayan bir modeldir. Küresel krizlerin, tüketim kültürünün ve toplumsal yabancılaşmanın giderek arttığı bir çağda, Ahilik ilkeleri bize adeta bir pusula gibi yön göstermektedir.” diye konuştu.

Esnafın her alanda bizimle birlikte olduğunu kaydeden AK Parti Kars Milletvekili Adem Çalkın ise, “Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette, aile hukuku, ticaret hukuku, insanların birbiri arasındaki ilişkilerle alakalı hukuk da var. Baktığımız zaman Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette Cenabı Allah bize ticaretle ilgili ölçütler koymuş. Bu ölçütleri Ahi Evran iyi yakalamış ve tatbik konusunda da bugün bizim kültürümüzde çok önemli bir noktaya gelmiş. O zaman bizler de Allah’ın emri olan Peygamberimizin sünneti olan ticareti dürüstçe, ahlaklıca yapıp diğer nesilleri yetiştirmek de bize bir vazife olmuş gibi görünüyor. Ahilikten ben bunları ders çıkarttım. Kars esnafının da bu konuda çok eski yıllara dayanan bir kültürü, geleneği, göreneği var. Esnafımız sadece ticari mantıkla değil her alanda bizimle birliktedir.” şeklinde konuştu.

“Ahilik kültür ve felsefesinde, toplumun refahı ve sosyal sorumluluk önemli ve öncelikli bir ilke olarak kabul edilmiş, bu bağlamda yeterli ve kaliteli mal ve hizmet üretimi teşvik edilmiştir.” diyen Kars Valisi Ziya Polat ise, Bu yıl 38’İncisini kutladığımız Ahilik Haftası’nda sizlerle bir arada olmaktan duyduğum memnuniyeti belirtmek istiyorum. Anadolu’muza özgü bir kurum olan Ahilik kurumunu Ahi Evran-ı Veli’nin öncülüğünde hayata geçiren Aziz Milletimiz, o dönemde birlik, beraberlik, kardeşlik, dostluk, hoşgörü ve insan sevgisini esas alan bir anlayışla, bir çatı altında birlikte yaşayabilmeyi, iş ve meslek sahibi olabilmeyi öğretmişlerdir. Belirttiğim ve günümüzde uygar dediğimiz dünya ülkelerinin uygulamaya ve hâkim kılmaya çalıştıkları bu insani değerler, daha 13’üncü yüzyılda Anadolu Türkleri tarafından “Ahilik Vizyonu” olarak uygulanmış ve böylece diğer ülkelere örnek olmuştur. Ahi Evran-ı Veli’nin “Elini, sofranı, kapını açık tut. Gözünü, dilini, belini bağlı tut” özlü sözünün, sadece esnaflarımızın değil aslında herkesin özümsemesi ve hayat felsefi olarak benimsemesi gereken bir öğüt niteliğindedir. Ahilik kültürü ve felsefesi, insanı esas alan, insanlar arasındaki ticari ve toplumsal ilişkilerde; dürüstlük, güvenirlilik, iş ve meslek ahlakına saygı, hak ve hukuka riayet etme, saygılı, şefkatli, cömert ve güler yüzlü olma ilkelerini esas almıştır. Ahilik kültür ve felsefesinde, toplumun refahı ve sosyal sorumluluk önemli ve öncelikli bir ilke olarak kabul edilmiş, bu bağlamda yeterli ve kaliteli mal ve hizmet üretimi teşvik edilmiştir. Ayrıca; mal ve hizmet üretiminde kaliteyi yükseltmede, üretici ve sanatkârlar arasında dayanışma, iş birliği ve etkileşimi artırmada önemli bir motivasyon kaynağı olmuştur. Ahilik teşkilatı; 8 asırdır ahilik felsefesini özümseyerek yaşayan esnaflar yetiştirmiş, mesleğinde ehil olmayanlara asla ahilik belgesi vermemiş, esnaf ve sanatkârlar arasında çıraklık, kalfalık ve ustalık hiyerarşisi oluşturmuş ve çalışma hayatının yanı sıra sosyal hayatın gelişmesine de büyük katkılar sağlamıştır. Ahiliği, geçmişten gelen bir gelenek olarak kabul edip sadece Ahilik Haftası’nda kutlamaktan ziyade; ailesine, çevresine, vatanına, milletine ve dünyaya yararlı bir nesil yetiştirebilmemiz için iyiyi, doğruyu, güzeli, kardeşliği, birlik-beraberliği benimsemiş olan ahilik sisteminden, günün şartları doğrultusunda en iyi şekilde faydalanılmasının bir gereklilik olduğunu düşünüyorum. Ahilik kültürü, tarihte kalmaması, günümüzde de var olması gereken ve ihtiyaç duyduğumuz bir yapıdır. Öyle ki, Ahilik felsefesi benimsendiğinde ekonomik kriz yaşadığımız dönemlerde maalesef gördüğümüz gibi stokçuluk olmayacak, gereksiz fiyat artışlarına gidilmeyecek, haksız kazançlar olmayacaktır. Günümüzdeki ticari konjonktürde alıcı ve satıcının birbirini görmediği ve tanımadığı, e–ticaret yoluyla yapılan alışverişlerde de Ahilik kültürünün ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlıyoruz. İlimizde faaliyet gösteren esnaflarımız, sanatkâr ve zanaatkârlarımız başta olmak üzere, Karslı hemşehrilerimin ve Aziz Milletimizin Ahilik Haftası’nı kutluyorum. Ahilik Haftası’nın amacına ulaşması ve esnafımızın Ahilik kültürünü özümsemesi ve yaşatması temennisiyle hepinize saygılar sunuyorum.”

Konuşmaların ardından ilin çırağı seçilen Sedef Evren, ilin kalfası seçilen Umutcan Taşkıran ve ilin ahisi seçine Yalçın Omur’a protokol üyeleri tarafından kuşakları bağlanarak plaketleri verildi.

Düzenlenen programın ardından protokol üyeleri Küçük Sanayi Sitesindeki esnafı ziyaret ederek esnafın sorunlarını dinledi.